Çimentolarda bulunan Cr VI (Suda Çözünen Krom 6) insan sağlığı açısından zararları nedeni ile sektör tarafından takip edilmektedir. Avrupa’da geçerli kısıtlamaların ülkemizde de 2022 yılı itibari ile gelmesi beklenmektedir. Cr VI (Krom 6) kısıtlaması ile çimento üreticileri ürünlerinde bulunan Cr VI miktarlarını yasal zorunluluklar çerçevesinde değerlendirerek gerekli önlemleri almakla yükümlü olacaklardır.
Daha fazla bilgi için ‘Krom 6 Nedir? Çimentoda Nasıl Oluşur? Nasıl Düşürülür’ ve ‘Çimento Katkıları: Çimentoda Krom VI ve Sürdürülebilirlik’ adlı yazımıza göz atabilirsiniz
Çimentoda Cr VI Nedir ve Nasıl ortaya çıkar?
Cr VI (Krom 6) genellikle çimento hammaddelerinde bulunan Cr VI bileşiklerinden, çimento üretim prosesinde kullanılan refrakter tuğlaları, yakıtlar, Cr VI içerikli öğütücü bilyalar ve plakalardan çimentoya geçmektedir.
Çimento su ile karıştırıldığında bazı reaksiyonlar meydana gelir. Bunlardan biri de çimento yapısında bulunan Cr VI iyonun çözünerek suyun içine geçmesidir. Çimento su ile karıştığında Cr VI ortaya çıkmaktadır.
Çimentoda Cr VI Miktarı Ne Olmalıdır?
KKDİK (Kimyasalların Kaydı Değerlendirilmesi İzni ve Kısıtlaması) yönetmeliği Ek 17, 47. maddesinde çimentoda bulunan çözünebilir kromun 2 ppm’den küçük olması gerektiği belirtilmektedir.
Çimento ve çimento içeren karışımlar yalnızca makineler tarafından elleçleniyorsa ve cilt ile temas olasılığının olmadığı kontrollü, kapalı ve tamamen otomatik yapılan işlemlerde herhangi bir Cr VI kısıtlaması bulunmamaktadır.
Çimentoda Cr VI için İstenilen Değer Nasıl Sağlanır?
Çimento içindeki Cr VI ’nın kaynağı genellikle çimento hammaddeleridir. Hammaddede krom bileşikleri kontrol edilerek düşük seviyelerde tutulabilir. Hammadde krom bileşiklerinin kontrolü mümkün olmadığı durumlarda ise çimento üretim prosesinde krom indirgeyici maddeler kullanılarak Cr VI değeri 2 ppm değerinin altına çekilebilmektedir.
Cr VI’nın Sağlığa Zararları
CR VI ciddi sorunlara yol açabilen bir maddedir. Dikkatle kullanılması ve takip edilmesi önemlidir. Cilde teması halinde dermatit hastalığına neden olur. Deri ve burun mukozasında şiddetli tahriş edicidir. Örneğin ülser ve burun delimesine yol açabilir. Dahası, ciddi solunum yollarında problemlere yol açar. Akciğer kanserine yol açabilir. Zehirlidir. Dolayısıyla kullanımı son derece dikkat isteyen bir maddedir. Üretiminin takip edilmesi ve yasal zorunluluklara tabi tutulması gereklidir. Çimento sektörü tarafından takip edilmesi de ayrıca önemlidir. Cr VI (Krom 6) kısıtlaması ile çimento üreticileri ürünlerinde bulunan Cr VI miktarlarını yasal zorunluluklar çerçevesinde değerlendirerek gerekli önlemleri almakla yükümlü olacaklardır.
