Gaz beton, inşaat sektöründe kullanılan hafif bir yapı malzemesidir. İnşaat sektörünün büyümesi ve sektördeki gelişmeler yeni binalarda hafif malzemelerin yaygınlığını artırmaktadır. Hafif yapı malzemeleri, bina yükünü önemli oranda azaltır. Ayrıca hafif yapı malzemelerinin tercih edilmesi, binaların ısıtma ve soğutma giderlerinden tasarruf edilmesine yardımcı olur. Gaz beton, yangın ve deprem dayanıklılığı ile güvenli bir yapı malzemesi olarak tanımlanır. Bu kapsamda gaz beton kullanım alanları, nasıl yapıldığı ve avantajları merak edilmektedir. Gaz beton hakkında detaylı bilgiler edinmek için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.
Gaz Beton Nedir?
Gaz beton; silisli kum, çimento, kireç ve su karışımından oluşan bir harcın, basınçlı buhar altında sertleştirilmesiyle oluşturulan gözenekli bir yapıdır. Bu malzemenin yapısının %84’ü, içinde durgun hava bulunan gözeneklerden oluşmaktadır. Bu durum, gaz betona yüksek ısı yalıtımı sağlar ve onu en hafif yapı malzemelerinden biri haline getirir. Gaz betonun hacmi, %70 veya %80 oranında gözeneklerden meydana gelir. Yoğunluğu düşük olmasına rağmen masif bir malzemedir. Bu özelliği, inşaat sektöründe popüler bir seçim haline gelmesinin etkenlerindendir.
Standart betona göre daha ekonomik bir alternatif olsa da gazlı yapısından dolayı daha az dayanıklıdır. Bunun yanı sıra yaklaşık 30 yıllık bir ömrü olduğu söylenebilir. Gaz beton konut, ticari ve endüstriyel binalar, okullar, hastaneler, oteller ve diğer yapılar dahil olmak üzere birçok inşaat projesinde tercih edilir. Duvarlar ve zeminler için panellerin yanı sıra kolonlar ve kirişler yapmak için de ideal bir malzemedir. Ayrıca bu beton türü, sesi iyi emdiği için genellikle ses yalıtımı için de kullanılmaktadır. Bu betonun bulunduğu binalarda ısı kaybına veya kazancına karşı duvarları ve zeminleri yalıtma görevi de görürler.
Gaz Beton Nasıl Yapılır?
Gaz beton, ince öğütülmüş silisli bir agrega ve inorganik bir bağlayıcı madde (kireç ve/veya çimento) ile hazırlanan bir karışımdır. Bu karışıma gözenek oluşturucu bir madde eklenmesi ve buhar kürü ile sertleştirilmesi ile elde edilir. Gaz betonun temel özelliği gözenekli bir yapıya sahip olmasıdır. Hacminin yaklaşık %70-80’ini oluşturan bu gözenekli yapı gaz betonun hafif olmasını sağlarken, gözeneklerde bulunan ve ısı iletim katsayısı çok düşük olan hava yardımıyla da iyi bir yalıtım özelliği sağlar. Hafif olması sayesinde deprem yüklerini azaltma yönüyle de son derece önemlidir. Gaz beton üretiminde genel olarak kullanılan malzemeler ise aşağıdaki gibidir:
- Silis kumu, kuvarsit
- Alçı
- Kireç
- Çimento
- Alüminyum tozu
Gaz beton prosesinde gözenekli bir yapı oluşmasının nedeni sistemde bulunan alüminyum tozunun hidroksitler ile reaksiyona girerek hidrojen gazı çıkarmasıdır.
Bu denkleme göre alüminyum ve su reaksiyona girerek alüminyum hidroksit (Al(OH)₃) ve hidrojen gazı (H₂) üretir. reaksiyon sırasında açığa çıkan hidrojen gazı, karışımın içinde hızla yükselir ve karışım sertleşmeden önce küçük gözenekler oluşturur. Bu gözenekler, gaz betonun hafif ve iyi bir yalıtkan olmasını sağlar.
Gaz betonlar düşük birim hacim ağırlığı, yüksek ısı ve ses yalıtımı, iklimlendirme özelliği ve alternatiflerine göre daha ucuz olması sebebi ile çok fazla tercih edilmektedir. Bu kapsamda gaz beton üretim sürecinin aşamaları aşağıdaki gibidir:
- Karışımın hazırlanması ve döküm:
Hammaddeleri belirli oranda karıştırılarak hazırlanan harç kalıplara dökülmektedir. Donatılı ve donatısız olmak üzere farklı tipte kalıplar tercih edilir. Harcın kalıplara dökülmesi ile hidrojen gazı açığa çıkarak reaksiyonlar gerçekleşir ve harç kabarır.
- Kürleme süreci:
Kalıplara alınan çimentolu karışım sıcaklık ve nem değeri bilinen kontrollü kür odalarına alınır. Kür odasında bekletilen karışımda gözenekli yapı oluşmasını sağlayan reaksiyonlar gerçekleşmeye devam eder. Oluşan bu harç kek adını alır ve kür ortamında 3-4 saat kadar tutularak gaz beton kekin kesim sertliğine gelmesi hedeflenir.
- Kesim Aşaması:
Kür odasında kesim sertliğine gelen gaz betonlar kesim sürecine alınır. İstenilen boyutlarda milimetrik olarak kesim işlemi tamamlanır.
- Otoklav süresi:
Kesim işlemi tamamlandıktan sonra gaz betonların dayanıklı olması için yüksek basınçlı buhar işlemi uygulanması gerekir. Kürleme sürecinde gözenekli hale gelen gaz betonlar otoklav işlemi ile hızlı bir şekilde dayanıklılık kazanır. Otoklav sonrası kalite kontrolü yapılan ürünler kullanıma hazır hale gelmektedir.
Gaz Beton Özellikleri: Avantajları ve Dezavantajları
Gaz beton özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
- Hafif, gözeneklidir ve yüksek basınca dayanıklı bir yapıya sahiptir.
- Sağlam ve uzun ömürlüdür.
- Gözeneklerinin kapalı yapısından dolayı daha az su ve rutubet emme özelliği bulunur.
- Betondan 10 kat, tuğladan ise 3 kat daha fazla ısı yalıtımı sağlamaktadır. Bu özelliği ile sürdürülebilirliğe katkısı oldukça fazladır.
- İnorganik yapısından dolayı 1000 derece ısıya dahi dayanıklıdır.
- Yüksek dayanım gücüne sahiptir.
- Ses yalıtımına katkısı mevcuttur.
- Yoğunluğu oldukça düşüktür.
- Hafif yapısından dolayı deprem esnasında kolonlara binen yükü azaltır.
- Kolay kesilebilir ve istenilen şekil kolayca elde edilebilir.
- Düşük maliyetlidir.
Gaz betonun avantajları şu şekildedir:
- Hafiflik: Gaz beton, hafif bir malzemedir. Bu özelliği ile inşaat projelerinde taşıma ve montaj süreçlerini kolay hale getirir.
- Isı ve Ses Yalıtım: Gaz beton, iç yapısındaki gözenekler ile mükemmel bir ısı ve ses yalıtımı sunar.
- Dayanıklılık: Gaz beton, dayanıklı bir malzemedir. Çeşitli hava koşullarına ve yangına karşı direnç göstermektedir.
- Çeşitli Uygulama Alanları: Gaz beton, duvar blokları, döşeme panelleri, çatı blokları ve dekoratif elemanlar gibi birçok farklı yapı elemanı olarak tercih edilebilir.
Gaz beton, düşük basınç ve eğilme mukavemetinden dolayı kırılgan bir malzemedir. Minimum büzülmeye sahip bir temel inşa edilmesi gerekir. Aksi takdirde gaz blokları inşa edildikten birkaç sene sonra çatlayabilir. Gaz beton duvarlar, su emilimini azaltmak için derinlemesine nüfuz eden astarlarla işlenmektedir.
Gaz Beton Kullanım Alanları ve Uygulamaları
Gaz beton, modern inşaat projelerinde geniş bir kullanım alanına sahiptir. Hafifliği, iyi ısı- ses yalıtımı özellikleri, yangın ve depreme karşı dayanıklılığı gibi özellikleriyle tercih edilen bir malzemedir. Bu kapsamda kullanım alanları, detayları ile aşağıdaki gibidir:
- Konut İnşaatları: Gaz beton, evlerin inşasında duvar malzemesi olarak yaygın bir şekilde tercih edilmektedir. Hafifliği, iyi ısı ve ses yalıtımı özellikleri ile enerji verimliliği yüksek binaların inşasında tercih edilmektedir.
- Sosyal ve Turistik Tesisler: Oteller, pansiyonlar, sosyal tesisler gibi turistik ve sosyal yapılar, gaz betonun yalıtım özelliklerinden faydalanarak inşa edilmektedir.
- Ticari ve Endüstriyel Yapılar: Gaz beton, ofis binaları, fabrikalar, depolar gibi ticari ve endüstriyel yapıların inşasında da tercih edilmektedir. Ateşe karşı dayanıklılığı ve ses yalıtımı, bu tür yapılar için önemli avantajlar sunar.
- Kamu Binaları: Okullar, hastaneler, kamu hizmet binaları gibi özel ve binalarda ısı yalıtım levhaları ve asmolen bloklar olarak gaz beton tercih edilmektedir.
- Yapıların Dış Duvarları: Gaz beton, yapı dış duvarlarında ısı yalıtımı sağlamanın ideal bir seçeneğidir. Hafifliği ve ısı yalıtımı özellikleri, dış duvarlarda pratik bir çözüm olarak görülür.
Gaz Beton Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
1. Gaz beton nedir?
Gaz beton, silisli kum, çimento, kireç ve su gibi hammaddelerin alüminyum tozu ile karıştırılıp, buharla kürlenmesi sonucu elde edilen hafif, gözenekli ve yalıtkan bir yapı malzemesidir.
2. Gaz betonun yapısındaki gözenekler ne işe yarar?
Gözenekler, gaz betonun ısı ve ses yalıtımı sağlamasına yardımcı olur. Aynı zamanda malzemenin hafif olmasını sağlar, bu da deprem dayanıklılığını artırır.
3. Gaz beton hangi yapılarda kullanılır?
Gaz beton; konutlar, sosyal tesisler, kamu binaları, endüstriyel yapılar, dış cephe duvarları gibi birçok alanda duvar, döşeme ve çatı elemanı olarak kullanılmaktadır.
4. Gaz betonun avantajları nelerdir?
Gaz beton; hafifliği, yüksek ısı ve ses yalıtımı, yangın dayanıklılığı, kolay işlenebilirliği ve düşük maliyeti ile öne çıkar.
5. Gaz betonun dezavantajı var mıdır?
Evet. Gaz beton, düşük basınç ve eğilme mukavemetine sahip olduğu için kırılgan bir yapıya sahiptir. Uygulama sırasında doğru temel ve işçilik gerektirir.
6. Gaz beton ne kadar dayanıklıdır?
Uygun koşullarda kullanıldığında gaz beton yaklaşık 30 yıl boyunca yapısal bütünlüğünü koruyabilir.
7. Gaz beton su emer mi?
Gözenekli yapısından dolayı su emebilir. Bu nedenle su emilimini azaltmak için yüzey işlemleri ve astarlar kullanılması önerilir.
8. Gaz beton ile yapılan binalar enerji verimli midir?
Evet. Yüksek ısı yalıtımı sayesinde gaz beton, binaların enerji tüketimini azaltır ve sürdürülebilirlik açısından önemli bir katkı sağlar.
9. Gaz beton nasıl üretilir?
Gaz beton üretimi; hammadde karışımı, kalıplara döküm, buhar kürlemesi (otoklavlama), kesim ve kalite kontrol aşamalarından oluşur.
10. Gaz beton çevre dostu bir malzeme midir?
Evet. Hafifliği sayesinde taşıma ve uygulamada enerji tasarrufu sağlar. Aynı zamanda yüksek ısı yalıtımıyla karbon ayak izini azaltır.
Çimsa olarak, gaz beton nedir, yapı sektöründe kullanım alanları ve sağladığı avantajlar nelerdir gibi konular hakkında merak edilen bilgileri ele aldık. Beton dünyası ile ilgili daha fazla bilgi almak için buraya tıklayarak bloğumuzda yer alan diğer yazıları keşfedebilirsiniz.
